در کشور هندوستان مسمومیت با آلومینیوم فسفید (AAIPP) معضلی بزرگ در شبه قاره هندوستان است. آلومینیوم فسفید (AIP) که از آن برای ضدعفونی و حفاظت از دانههای غلاتی همچون برنج استفاده میشود (با نامهای تجاریای همچون کویکفوس (QuickPhos)، سلفوس (Celphos) و در ایران با نام قرص برنج را برای ان قرار داده اند) سمی بسیار مهلک است بهویژه هنگامی که آنرا از ظرف تازه باز شده آن مصرف کنند. مرگ آن بر اثر شوک عمیق، آماس قلب و از کار افتادن بعضی عناصر داخلی بدن است. دوز مرگآور آن بین ۰٫۱۵ و ۰٫۵ گرم (برابر ۰٫۰۰۵۳ و ۰٫۰۱۸ اونس) است.بیشترین دلیل مرگ در خودکشی در شمال هند را مسمومیت بر اثر آلومینیوم فسفید (قرص برنج) گزارش کردهاند
طبق دستهبندی انواع مرگ به دو دسته کلی است:دسته «سوماتیک» و دسته «سلولی». مرگ با قرص های برنج از نوع مرگ سلولی است؛ و این بدان معنی است که در این مرگ هر یک از بافتها و سلولها که عناصر تشکیل دهنده جسم میباشند میمیرند. در این حالت تمام نسوج و سلولهای بدن مردهاند و دارای عملکرد، فعالیت متابولیکی و تنفس هوازی نمیباشند. بر خلاف مرگ سوماتیک که در آن توقف کامل و بدون بازگشت اعمال اعضای حیاتی بدن شامل مغز، قلب و…. رخ میدهد که حیات در جسم متوقف میشود، ولی در عناصر تشکیل دهنده جسم مثل بافت و سلولها ادامه دارد. مرگ مغزی از نوع مرگ سوماتیک است
نحوه عملکرد ان این است که این قرص به آسانی جذب دستگاه گوارشی انسان می شود و مایعات بدن حل می شود و گاز فسفین که کشنده است را تولید می کند.هرچه این ترکیبات تازهتر باشد گاز بیشتری آزاد کرده و خطرناکتر هستند، به طوری که این ماده با ساخت پروتئین تداخل دارد و مانع سنتر پروتئین میشود. سپس فسفین با بلوک کردن سیتوکروم اکسیداز و مهار فسفوریسیون اکسیداتیو باعث افزایش رادیکالهای آزاد و سپس مرگ سلولی میشود و در نتیجه دستگاههایی از بدن که به مقدار بیشتری اکسیژن نیاز دارند نسبت به این سم حساستر و آسیبپذیرتر هستند. مسمومیت با قرص های برنج یکی از مرگآورترین مسمومیتهایی است که مرگ حتمی را به دنبال دارد و تاکنون راهکاری برای نجات جان بیماران یافت نشده است. سم قرص های برنج سمی است که بر روی سلولهای بدن تاثیر بدی دارد و تنفس سلولی را از بین میبرد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگانهای حساس بدن مانند کلیهها و قلب میشود. مرگ بر اثر مصرف قرص های برنج مرگی دردناک است و فرد عطش زیادی دارد و در این مرگ فرد تا زنده است، هوشیار و بیدار بوده و سوزش شدیدی در بدن خود احساس میکند. این قرص ظرف سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و قلب را دچار مشکل میکند و فرد در اثر مرگی زجرآور خواهد مرد. در صورتی که فرد قرص های برنج را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد که در صورتی که سم از بدن وی خارج نشود مرگ در پی خواهد داشت. علامتهای بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن است، به طوری که بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیرقابل برگشت بوده و مسمومیت با قرص های برنج برابر با مرگ است. این قرص به دلیل داشتن ترکیب خطرناکی از فسفیدها در صورت مصرف خوراکی یا بوییدن، توسط انسان موجب ایجاد عوارض حاد گوناگون و در نهایت مرگ سریع و زجرآور میشود. به همین دلیل امروزه یکی از عوامل خودکشی خوردن این قرص است. بر اساس آمارهای گزارش شده از پزشک قانونی تهران در سال ۱۳۹۲ جلالی ۶۶۱ نفر بر اثر مسمومیت با قرص های برنج جان خود را از دست دادهاند. بر اساس گزارشها به سه دلیل افراد ممکن است از این قرص استفاده کنند: * مصرف اشتباه قرص موجود در برنج که در ایران باعث مرگ دستهجمعی چندین خانواده شدهاست. * مصرف قرصهای قلابی توهمزا که دارای ترکیبات قرص های برنج هستند یا خود قرص های برنج هستند. * مصرف جهت خودکشی سریع، که کارشناسان معتقدند مرگ صورت گرفته با این قرص سریع، دردآور است. با توجه به پیشرفتهای حاصله جایگزینهای کم خطر و مناسبی برای دفع آفات برنج وجود دارد و میتوان از برنج تراریخته استفاده کرد. از سال ۱۳۹۲ در ایران فروش این قرص در عطاریها ممنوع شد و واردات قانونی آن متوقف گردید
مشابهت های ظاهری قرص های برنج با قرص های توهم زای روان گردان، افراد سودجو را بر آن داشته که این قرص ها را با عنوان قرص توهم زا به فروش برسانند. در مواردی مصرف این قرص به صورت تعمدی و با هدف خودکشی شکل می گیرد.مصرف خوراکی قرص های برنج در کمتر از 6 ساعت موجب مرگ مصرف کننده می شود.
بی اشتهایی، بی قراری، تحریک پذیری، دوبینی، تهوع، استقراغ، اختلال ضربان قلب و افت فشارخون از علایم مسمومیت بوده و اگر مصرف آن به صورت خوراکی بوده باشد مصرف کننده در کمتر از 6 ساعت فوت می کند. این کارشناس مسمومیت های دارویی افزود:در صورتی که مسمومیت با قرص های برنج بر اثر استشمام گاز حاصل از آن باشد، در کمتر از 24 ساعت و بر اثر نارسایی شدید کبدی و ایست قلبی موجب مرگ افراد خواهد شد. حنیفه با بیان این که متاسفانه هیچ راه درمانی و اورژانسی برای مصرف کننده قرص های برنج وجود ندارد، تصریح کرد:اگر گازهای حاصل از این قرص در هوا متصاعد شود باید سریعا درب و پنجره ها باز گذاشته شوند.
درباره این سایت